ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਚੀਨ ‘ਤੇ 145% ਦੇ ਭਾਰੀ ਟੈਰਿਫ ਲਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਕੇ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੀਤੀ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਜੇਬ ‘ਤੇ ਬੋਝ ਪਾਇਆ, ਸਗੋਂ ਗਲੋਬਲ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟਾਂ ‘ਚ ਹਫੜਾ-ਦਫੜੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਟਰੰਪ ਦੀ ਇਸ ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਬੇਸਮਝੀ ਵਾਲੀ ਵਪਾਰਕ ਜੰਗ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਮੰਚ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਆਲੋਚਨਾ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਨੇ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ 104% ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 125% ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ‘ਚ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ 20% ਫੈਂਟਾਨਾਈਲ-ਸਬੰਧਤ ਟੈਰਿਫ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ। ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਨੇ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਹ ਦਰ ਹੁਣ 145% ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਜਵਾਬ ‘ਚ ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਟੈਰਿਫ ਨੂੰ 34% ਤੋਂ ਵਧਾ ਕੇ 84% ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਲਿਨ ਜਿਆਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਇਹ ਇਕਤਰਫਾ ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਚੀਨ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰਕ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਅਖੀਰ ਤੱਕ ਲੜਾਂਗੇ।”
ਇਸ ਵਪਾਰਕ ਜੰਗ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ‘ਤੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਕਈ ਡਿਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਉਡਾਣਾਂ ਉਤਰੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਚ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਹ ਸਭ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਸਖ਼ਤ ਪ੍ਰਵਾਸ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ‘ਚ ਬੇਚੈਨੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਥਾਨਕ ਸਮਾਜ ਸੇਵੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ “ਗੈਰ-ਮਨੁੱਖੀ” ਅਤੇ “ਪ੍ਰਵਾਸੀ-ਵਿਰੋਧੀ” ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਵੀ ਖਤਰੇ ‘ਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਸ਼ਾਸਤਰੀ ਏਰਿਕਾ ਯਾਰਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, “145% ਟੈਰਿਫ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰ ਲਗਭਗ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।” ਅਮਰੀਕੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟਾਂ ‘ਚ 8 ਅਤੇ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਗਿਰਾਵਟ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ S&P 500 15% ਤੱਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਗੋਲਡਮੈਨ ਸੈਕਸ ਨੇ ਮੰਦੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨੂੰ 45% ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜਤਾਈ। ਐਮਾਜ਼ਾਨ ਦੇ ਸੀਈਓ ਐਂਡੀ ਜੈਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਟੈਰਿਫ ਸਾਡੇ ਤੀਜੀ-ਧਿਰ ਵਿਕਰੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨਗੇ ਕਿ ਉਹ ਕੀਮਤਾਂ ਵਧਾਉਣ, ਜਿਸ ਦਾ ਬੋਝ ਅਮਰੀਕੀ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ‘ਤੇ ਪਵੇਗਾ।” ਇਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ‘ਚ ਬੇਚੈਨੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਮਹਿੰਗਾਈ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਚੀਨ ਦੇ ਵਪਾਰ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਹੀ ਯੋਂਗਕਿਆਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ “ਧੱਕੇਸ਼ਾਹੀ” ਅਤੇ “ਬਲੈਕਮੇਲ” ਦੀ ਸੰਗਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਇਹ ਹਰਕਤਾਂ ਵਿਸ਼ਵ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਗੱਲਬਾਤ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਸਮਾਨਤਾ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ।” ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ‘ਤੇ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਦੁਰਲੱਭ ਧਰਤੀ ਖਣਿਜਾਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਯਾਤ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵੀ ਲਾਏ ਹਨ, ਜੋ ਅਮਰੀਕੀ ਉਦਯੋਗਾਂ ਲਈ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਸਮਾਜ ‘ਚ ਅਲੱਗ-ਥਲੱਗ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ ਦੀ ਮੁਖੀ ਅਰਸੁਲਾ ਵੌਨ ਡੇਰ ਲੇਅਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਵਪਾਰਕ ਜੰਗ ਕਿਸੇ ਦੇ ਹਿੱਤ ‘ਚ ਨਹੀਂ। ਅਸੀਂ ਸਥਿਰਤਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਾਂਗੇ।” ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ਼ਿਗੇਰੂ ਇਸ਼ੀਬਾ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨੂੰ “ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੰਕਟ” ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ। ਅਮਰੀਕੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ‘ਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਜਤਾਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਠੇਸ ਪੁੱਜੀ।
ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਅਮਰੀਕੀ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ “ਘਟੀਆ ਅਤੇ ਸਵਾਰਥੀ” ਕਿਹਾ। ਸਥਾਨਕ ਵਪਾਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਟਰੰਪ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਅਮਰੀਕਾ ‘ਚ ਵਪਾਰ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ‘ਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਅਮਰੀਕੀ ਅਹੰਕਾਰ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ।” ਅਮਰੀਕੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀਆਂ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਨੇ ਸਥਾਨਕ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ‘ਚ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ।
ਟਰੰਪ ਦੀ ਇਸ ਜੰਗ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ‘ਤੇ ਪਛਾੜਿਆ, ਸਗੋਂ ਵਿਸ਼ਵ ਸਮਾਜ ‘ਚ ਇੱਕ ਜ਼ਿੱਦੀ ਅਤੇ ਅਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ਜੇ ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਜਾਰੀ ਰਿਹਾ, ਤਾਂ ਅਮਰੀਕੀ ਖਪਤਕਾਰ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
